Riječ autora knjige SUMRAK SUVERENIZMA Milorada Minja Ražnatovića na promociji održanoj 21.12.2017. godine u Biblioteci Radosav Ljumović u Podgorici
 

Vaše visokopreosvještenstvo gospodine mitropolite Mihailo, uvaženi predśedniče Skupštine Glavnog grada gospodine Suhih, uvaženi predśedniče Crnogorskog olimpijskog komiteta gospodine Simonoviću, dame i gospodo, drugarice i drugovi, hvala vam što ste, uprkos ovakvim vremenskim prilikama, izdvojili vaše dragocjeno vrijeme i svojim prisustvom uveličali ovo promotivno veče.

Veliko je zadovoljstvo, čast, a ujedno i odgovornost, govoriti pred ovakvim auditorijumom koji je, pozitivnom energijom, prijateljskom ośećajnošću i iskrenom podrškom, ovoj večeri udahnuo svečarsko raspoloženje, toplinu, uzvišenost i gospostvenost.

Zahvaljujem se večerašnjim promoterima dr Goranu Sekuloviću, dr Nebojši Čagoroviću i Slobodanu Čukiću, istoričaru i publicisti, koji su na jedan studiozan i izuzetno afirmativan način, čak možda i prećerano afirmativan, govorili o knjizi.

Obaveza mi je da se zahvalim i svim ostalim akterima koji su doprinijeli da knjiga ugleda svjetlost dana i dobije ovakav unutrašnji i spoljašni oblik.

Dakle:
Društvu za očuvanje crnogorske duhovne baštine koji je izdavač knjige i dr Goranu Sekuloviću predśedniku društva, koji je ujedno i recezent knjige;
mr Vladanu Laloviću, koji je uredio prethodnu, a zajedno sa mojom šćerkom Jelenom i ovu knjigu, uz to je i njen recezent;
lektorki Aleksandri Delibašić Vujotić, profesorici crnogorskog jezika;
Gojku Crnčeviću, akademskom slikaru i publicisti, čija je izuzutno vrijedna slika na korici, u umjetničkom smislu obogatila knjigu;
Marku Đuroviću, akademskom vajaru, koji je idejno osmislio i umjetnički uobličio, korice ove, kao i prethodne moje knjige;
tehničkoj urednici Sonji Šušanj i štampariji IVPE sa Cetinja koja je štampala obije moje knjige.

Takođe, se zahvaljujem i na finansijskoj pomoći bez koje knjiga ne bi bila ovako opremljena, a možda ni
štampana:
dr Zoranu Vukčeviću, predśedniku Odbora direktora Investiciono- razvojnog fonda,
mr Dušanu Simonoviću, predśedniku COKA,
Ranku Jovanoviću, direktoru Javnog preduzeća „Tržinice i pijace“ d.o.o.,
Arseniju Boljeviću, direktoru Javnog preduzeća „Deponija“ d.o.o. i
Igoru Šćepoviću, tehničkom direktoru ovog preduzeće.
Veliko hvala domaćinu – Biblioteci „Radosav Ljumović“ i njenom direktoru Nebojši Burzanoviću, koji su organizatori ove lijepe večeri.

Dozvolit ćete mi da se večeras najsrdačnije zahvalim, jer za to nijesam imao ranije priliku, dragim prijateljima koji su mi pružili podršku i pomoć u pripremi za štampu moje prve knjige Združeni udar:
dr Čedomiru Bogićeviću, recezentu, bez čijeg nagovora knjiga ne bi ugledala svjetlost dana, a najvjerovatnije ni ova koja večeras promoviše;
Čedomiru Lješeviću, novinaru i publicisti, takođe receznetu;
Božidaru Miličiću, novinaru i publicisti, koji je uz lekturu učinio dodatni napor pomažući i na prelomu knjige, posthumno Tomu Kusovcu, tadašnjem prdśedniku Crnogorsko-Hrvatsko prijateljskog društva „Ivan Mažuranić“, koje je bilo izdavač, a značajnim dijelom i finansijer knjige, kao i
Danilu Mirotiću, tadašnjem poslovnom direktoru Socijaldemokratske partije koji je samoinicijativno donirao
polovinu sredstava za štampanje ove knjige.

Poštovane dame i gospodo, iako su večerašnji govornici studiozno beśedili o knjizi, upućujući na suštinske teme kojima se ona bavi, ja ću u jednom kratkom osvrtu kazati nešto o strukturi tekstova i motivima koji su bili presudni za njihov nastanak.

Tekstovi priređeni u ovoj knjizi, zapravo su svojevrsna hronika najznačajnijih i najturbulentnijih političkih događaja u periodu od kraja 2013. do kraja 2016. godine, mada pojedini, svojim tematskim djelovima, sežu do samih početaka raspada nekadašnje Jugoslavije. U analitičkom sagledavanju uzroka tih zbivanja pravim paralele sa, gotovo istovjetnim događajima kroz burnu crnogorsku istoriju, tako da je u knjizi prisutna i ta istorijska dimenzija. Ovo je hronika zabluda, manipulacija, posrtanja i dodirivanja tamnih vilajeta određenih
suverenističkih stranaka, medija i pojedinaca.

Kroz tekstove se ukazuje, na opasne manipulacije sa kojima nekadašnji suverenisti, zbog svojih kratkoročnih interesa, te megalomanskih, nerealnih i neostvarenih političkih ambicija, pokušavaju da zamagle suštinu djelovanja i namjera prosrpskih partija, istorijskim primjerima dokazujući, da se sa
totalitarističkim i ekstremno-nacionalističkim velikosrpskim strankama ne može razvijati demokratija, da je sa antidržavnim političkim subjektima nemoguće graditi samosvojnu i suverenu Crnu Goru i da se sa teroristima u pokušaju ne uspostavlja pravda, ne gradi mir, ne obezbjeđuje državna bezbjednost i stabilnost. Jednom
riječju, složena politička situacija je nalagala, da - kada je Crnoj Gori „izmicano tlo ispod nogu“; kada su na nju ponovo, sada mnogo organizovanije i brutalnije nego dosad, „režali“ i atakovali velikosrpski bojovnici kao izgladnjeli kurjaci, radeći to, ovog puta, pod strogom kontrolom naoštrenog „Staljinovog brka“; kada su joj dosadašnji suverenisti okrenuli zadnjicu pokušavajući da na državnom nivou prave koaliciju sa antidržavnim velikosrpskim partijama, dok to na lokalnom uveliko čine - preko stranica ispisanih u ovoj knjizi, dam svoj skromni doprinos u odbrani napadnutih crnogorskih vrijednosti. Tekstovima pojašnjavam, sadašnjoj javnosti i nastupajućim generacijama, da prvi to rade, zbog svesrpskog zavjeta koji ih obavezuje da Crnu Goru ne ostave u državnoj samoći, u kojoj će „patiti i venuti“ za „izgubljenom ljubavlju“ svoga „velikog brata“, već će sve učiniti da je ponovo vrnu u njegov zagrljaj.
Drugi, zbog svojih balkanskih planova i pretenzija da njime vladaju, na čijem putu su se ispriječile crnogorske NATO integracije, ali i zbog tradicionalnog animoziteta (i jednih i drugih) prema zapadnoj civilizaciji, kojeg Česlav Miloš pronicljivo zapaža u svojoj sjajnoj knjizi eseja Zarobljeni um, po kojoj je postao planetarno poznat, đe kaže da je „’Gnjili Zapad’ u prošlom veku (odnosi se na 19 vijek) nailazio na osudu ruskih rodoljubivih istoričara zato što je bio liberalan i što su ideje koje su otuda stizale ugrožavale autokratsku vladavinu. Ali on nije bio u nemilosti samo u očima branilaca prestola. Dovoljno je pročitati raspravu Lava Tolstoja ’Šta je umetnost’, pa da se stekne slika tog prezira prema zapadnoj prefinjenosti (utončeniju), prezira tako tipičnog za Ruse.“ A treći, nekadašnji suverenisti, ni zbog jednog, ni zbog drugog, već zbog akumuliranog unutrašnjeg gnjeva, srdžbe, frustracija, mržnje i moralno nekontrolisanog egoizma, koji su tako snažni da upravljaju njihovim raciom. Pored ovog, tekstovi su usmjereni i na razobličavanje još jedne opasne teze koje šire ove partije, njihovi lideri, nekadašnji suverenistički mediji i pojedini suverenisti, koja je sadržana u njihovim političkim porukama da Crnoj Gori više ne prijeti nikakva opasnost od unutrašnjih velikosrpskih stranaka i medija, jer oni, gle čuda, preko noći, prerastoše u građanske, demokratske i Crnoj Gori privržene subjekte. Zato bi ovim „suverenistima“ najbolje pristajala misao Karla Marksa iz Osamnaestog brimera Luja Bonaparte, koja kaže: „Naciji i ženi nikad se ne prašta nesmotren čas u kom je prvi pustolov koji je naišao mogao da nad njima izvrši nasilje.“.
U knjizi se dužna pažnja poklanja pitanju rješavanja neriješenih identitetskih pitanja većinskih Crnogoraca a posebno onog esencijalnog, koji se odnosi na status Crnogorske pravoslavne crkve i državne imovine – sakralnih objekata i zemljišta, koju je nekad koristila CPC, a devedesetih godina prošlog vijeka, uz pomoć nesavjesne i crnogorskoj državi nelojalne administracije, oteta i prepisana okupatorskoj Srpskoj pravoslavnoj crkvi, koja sada gazduje ogromnim crnogorskim blagom. Ovaj problem se provlači gotovo u svim tekstovima a jedan je u cjelosti posvećen toj temi, sagledavajući ga kroz prizmu aktuelnih crnogorskih suverenističkih animoziteta i podjela, koje presudno utiču na njegovo rješavanje.
Kao i prethodna, i ova knjiga je pisana jotovanom varijantom crnogorskog standardizovanog jezika, jer je smatram izvornom, autohtonom i autentičnom. Naravno, pritom, koristim dva nova slova nastala na fonemima koji su obelježje crnogorske jezičke specifičnosti i istorijskog nasljeđa, kao i pojedine riječi iz
crnogorske jezičke baštine, koje su, u ovim standardizovanim „modernizmima“, gotovo iščezle iz upotrebe. To je zapravo jezik na kojem je tekla sva govorna komunikacija od mojeg đetinjstva do danas. Nažalost, pisanu nije bilo moguća ostvariti, od naučenih prvih slova do vrtanja nezavisnosti, odnosno do kodifikacije
crnogorskog jezika, zbog standardizovanih formi, prvo srpskohrvatskog, pa onda srpskog jezika, koje su gušile crnogorski jezički izraz, ne dozvoljavajući mu svoje ispoljavanje. Ohrabrujuće je što se posljednjih godina sve više autora mlađe, pa i starije populacije, odlučuje da koristi ovu varijantu crnogorskog jezika, čemu je nezamjenljiv doprinos dao Fakultet za crnogorski jezik i književnost, na kojem se korespondira, publikuje i nastava izvodi na jotovanoj varijanti crnogorskog jezika čime se razbijaju nametnute predrasude o tome da je riječ o lokalizmima, arhaičnosti i „seljačkom“ govoru, što daje zamajac crnogorskim autorima da se ovom varijantom služe. Ovoj tendenciji, sasvim sigurno, vjetar u leđa daće i međunarodna kodifikacija crnogorskog jezika, čime se izmiče tlo ispod nogu njegovim grubim i upornim negatorima.
Na kraju vam se svima još jednom toplo zahvaljujem. Živjeli.