Program | Uprava | O nama | Reagovanja, pisma... |  Prezimena u CG l Plemena u CG

IZ NASE PROSLOSTI

Sta su o stanju u Crnoj Gori poslije ujedinjenja 1918. pisali pojedini jugoslovenski listovi

STANJE u kome je dovedena Crna Gora i njeno stanovistvo nakon ujedinjenja u drzavi kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, kao i represije vojnih srbijanskih vlasti nad stanovnicima, izazvali su veliki otpor na nasilje i to kod vecine stanovnistva dovedenog do materijalne bijede i siromastva - ispod svih civilizovanih naroda. Naravno, manji dio onih koji su bili u propagandi srbijanskog rezima imali su privilegije. Takvo stanje u Crnoj Gori naislo je na kritiku i osudu jednog dijela ondasnje jugoslovenske stampe. A Glas Crnogorca 26. jula 1920. godine prenio je pisanje zagrebackog lista Hrvat i beogradske Republike povodom teskog stanja u Crnoj Gori. Zagrebacki list u uvodnom clanku svog 74. i 75. broja, konstatuje da je nesrecnom srbijanskom okupacijom - upravom narod ove jadne zemlje doveo do ocajnog stanja. Vrlo mali dio Crnogoraca - koji je iz Beograda dobro placen - pomaze srbijansku propagandu, dok najveci dio stanovnistva odmentuo se u gore i bori se protiv srbijanskih nasilja. Stanje u Crnoj Gori je najslozenije. I to vecinom zbog toga sto su eticki osjecaji, ovog plemenitog naroda povrijedjeni, sto su danasnji upravljaci narodu nametnuti protiv njegove volje, sto je razdvajanje i ono malo hrane i odjela srbijanska uprava povjerila bila vecinom mladicima od 16 do 18 godina te su svi cinili zloupotrebe, sto je u Crnoj Gori unisten kucni mir i sto je srpska redovna vojska i stare ljude batinala. - Beogradska Republika u broju 66. kaze, izmedju ostaloga i sledece: U Beogradu se staraju da sto vise poraze i upropaste ono malo sirotinje crnogorske. Prosla godina (1919.) bila je izuzetno rdjava, usjevi su podbacili ispod polovine. Ni manje ni vise nego polovina stanovnistva nije imala svoje hrane. Radova nije bilo, a na njih niko i ne misli. Zarade apsolutno nikakve nema, te se zivi na kredite ili se prodaju, ili zalazu posljednji ostaci imovine. Gas se placa 20 franaka litar, secer 80 do 120 franaka. Kad bi neko mogao da prodje Crnu Goru i vidi kako je odjevena ona namucena sirotinja morao bi reci, da smo ispod svih civilizacijskih naroda. Svakog humanog covjeka mora srce zaboljeti kad vidi u kakvim je ritama narod odjeven i na kakvoj prostirci odmara procijedjeno i omrsavljeno tijelo. Od Crnogoraca se trazi nemoguce: da budu bijednici, da skapavaju od gladi i da budu mirni, da sa filozofskom rezigniranoscu cekaju smrt od gladi i da budu lojalni.Od njih se trazi, kaze se dalje u ovom tekstu, da postuju drzavu, da je vole i brane, a da oni koji govore u ime njihovo trguju njihovim kostima, da se izmecu u dahije i siledzije. Ali, zlo dobro ne donosi. Ovakav sistem rada shvatio se u Crnoj Gori tako da je izvjesnim faktorima u Beogradu stalo da sto vise sahrane Crnu Goru, da sto vise zakrve Crnu Goru, i sta vise unize vazda da bi opravdali svoju suludu politiku i da bi mogli cariti u ovoj velikoj nesreci. Ali, varaju se, ova gruda ce se braniti od svih dusmana, od svih ponizenja u uvjerenju da ce doci dan kada ce i narod dobiti rijec i precistiti stare i nove racune.

Pripremio: Miodrag Zivkovic

Odštampaj stranicu